مفهوم تاب آوری منابع انسانی: آیا سرمایه‌گذاری برای تقویت تاب آوری منابع انسانی، معقولانه است؟ در این مطلب، گفته‌ایم که با چه استراتژی‌هایی می‌توانید از فواید و پیامدهای تاب آوری سازمانی سود ببرید.
فهرست عناوین مطلب
مفهوم تاب آوری منابع انسانی چیست؟
به قلم دکتر جواد طلسچی یکتا؛ مدیر و مؤسس رسانه تاب آوری اجتماعی ایران
مفهوم تاب آوری منابع انسانی در حوزه مدیریت سازمان‌ها و تیم‌های مختلف، بسیار مهم است. این مفهوم، به معنای در دسترس بودن یا آمادگی منابع انسانی برای مواجهه با تغییرات، بحران‌ها و شوک‌های ناگهانی است. به عبارتی: نشانگر مهارت و توانایی منابع انسانی برای عبور موفق از چالش‌ها و تهدیدات محیطی است.
برای تحقق تاب آوری منابع انسانی، مدیران باید برنامه‌هایی را اجرا کنند از یک سو به کارکنان کمک کند تا مهارت‌ها، دانش و قابلیت‌های لازم را کسب کنند و از سوی دیگر موجب عملکرد بهتر آن‌ها شود. این برنامه‌ها می‌توانند شامل: آموزش و پرورش پرسنل، ارتقاء سلامت روحی و جسمی و موارد دیگری از این قبیل باشند. به این ترتیب، عملکرد سازمان بهینه شده و می‌تواند پتانسیل رشد و توسعه خود را رقم بزند. در نتیجه، تاب‌آوری منابع انسانی برای پیشرفت و موفقیت هر سازمانی امری اساسی و ضروری محسوب می‌شود. در ادامه مطلب، به بررسی استراتژی‌ها و همین طور مراحل اجرای آن‌ها پرداخته‌ایم. پس، اگر به دنبال راندمان بیشتر در کسب و کار خود هستید، متن زیر را به دقت دنبال نمایید.
راهبردها و استراتژی‌های تاب آوری روانشناختی
راهبردهای تاب آوری منابع انسانی در سازمان‌ها، شامل ابزارها و روش‌هایی برای مدیریت و تقویت منابع انسانی هستند. این مهارت و توانمندسازی کارکنان، در مواجهه با تحولات و نوسانات وابسته به محیط خارجی و داخلی سازمان بکار می‌آید. به طوری که استفاده بهینه از منابع انسانی در جهت رفع نیازهای سازمان، حاصل می‌گردد. همچنین، شکوفایی استعدادها و ارتقای مهارت‌های کارکنان را به دنبال خواهد داشت. علاوه بر این‌ها، توانایی پاسخگویی سریع‌تر به تغییرات محیطی و کسب برتری رقابتی در بازار، از ویژگی‌های مهم این راهبردها می‌باشند.
برخی از مهم‌ترین راهبردهای تاب آوری روانشناختی در سازمان‌ها، عبارتند از: سرمایه‌گذاری در آموزش و توسعه کارکنان، بهبود فرآیندهای گزینش و جذب نیروی کار، ایجاد محیط کاری مساعد برای رشد کارکنان. مدیر و رهبر یک گروه می‌تواند با ترکیبی از این راهبردها، انعطاف‌پذیری منابع انسانی را ارتقا دهد و سازمان خود را با اثربخشی بیشتری هدایت کند. سوال مهم اینجاست که یک مدیر چگونه و طی چه مراحلی می‌تواند به اجرای این استراتژی‌ها بپردازد؟
مراحل اجرای راهبردهای تاب آوری روانشناختی
- تشخیص و پیش‌بینی تحولات و چالش‌های عمده: برای تاب آوری منابع انسانی، ابتدا بایستی تحولات و چالش‌های عمده را تشخیص داد و آن‌ها را پیش‌بینی کرد. این مرحله شامل بررسی پارامترهای مختلفی است که در عملکرد سازمان تأثیرگذار هستند. برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: آنالیز بازار، شناخت رقبا، ارزیابی تغییرات فناوری، پیش‌بینی نیازهای مشتریان و سایر عوامل مؤثر.
- تنظیم استراتژی‌های تاب آوری در برابر تحولات سازمانی: پس از تشخیص تحولات و چالش‌های عمده، نوبت به تعیین استراتژی مناسب برای تقویت تاب آوری منابع انسانی می‌رسد. این استراتژی‌ها با توجه به شرایط هر سازمان ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال: ممکن است در یک سازمان، اصلاح فرآیند تولید مناسب باشد و یا اینکه در سازمانی دیگر، تغییرات سلسله مراتب کارکنان به تقویت تاب آوری آن‌ها منجر شود.
پیامدهای سودمند تاب آوری
به طور کلی، تکنیک‌های تقویت تاب آوری منابع انسانی بسیار متنوع بوده و می‌تواند اثرات مثبت و مفیدی بر سازمان و کارکنان آن داشته باشد. یکی از این پیامدها، ارتقای عملکرد سازمان و جذاب رضایت مشتریان است. زیرا با داشتن ابزارهای مناسب برای کنترل استرس و مدیریت تغییرات، کارکنان سازمان می‌توانند تنش‌های روزمره و تنوع درخواست‌ها و نیازها را به خوبی کنترل کنند. از اینرو، روند انجام وظایف به شکلی روان انجام شده و جو بهتری در محیط کار حاصل می‌گردد.
در مجموع، می‌توانیم پیامدهای تاب آوری منابع انسانی را به طور خلاصه اینگونه فهرست کنیم: افزایش رضایتمندی کارکنان، حفظ و جذب استعدادهای متمایز و برتر، ارتقاء فرهنگ سازمانی سالم، حفظ سلامت روانی و جسمی کارکنان و افزایش فرصت‌های رشد و پیشرفت شغلی.
چرا تاب آوری منابع انسانی در سازمان‌ها اهمیت دارد؟
دانستیم که با وجود تحولات پیوسته در دنیای کسب و کار، تقویت تاب آوری منابع انسانی می‌تواند بهبود عملکرد سازمانی، افزایش انعطاف‌پذیری و توانمندی سازمان در مواجهه با چالش‌ها را به ارمغان آورد. این قابلیت‌ها، امنیت و پایداری سازمان را تضمین کرده و به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا همیشه آماده، هوشیار و قدرتمند باشند.
در نهایت، تاب آوری منابع انسانی برای سازمان‌ها عاملی بسیار حیاتی خواهد بود. به طوری که بررسی‌های انجام شده بر روی سازمان‌هایی که این مهارت را جدی گرفته‌اند، حاکی از آن است که این سازمان‌ها در صنعت مورد فعالیت خودشان، پیشرو هستند. چونکه آن‌ها بواسطه آمادگی و انعطاف‌پذیری کسب شده، توانسته‌اند خود را به موقع با تغییرات سریع در بازار کار، وفق دهند. در پایان امیدواریم که مطالب گفته شده، تلنگری کوچک برای اتخاذ تصمیم‌های بزرگ و هوشمندانه باشد تا بتوانید از محیط کار خود لذت ببرید!
